प्रा. सी. बी. बाचकर, डॉ. के. जी. शिंदे, डॉ. एम. एन. भालेकर - रांगडा कांदा पिकाची लागवड १५ ऑक्टोबरपर्यंत करावी. - कोबी, फूलकोबी या पिकांच्या ऑक्टोबर लागवडीसाठी योग्य असणाऱ्या जातीची लागवड करावी. - लसूण पिकाच्या लागवडीसाठी १५ ऑक्टोबरपर्यंत जमिनीची तयारी करावी. सध्या राज्यामध्ये ढगाळ व पावसाळी वातावरण आहे. या वातावरणामुळे मिरची, टोमॅटो, कांदा या भाजीपाला पिकांवरील किडींचा व बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव वाढण्याचा संभव आहे. - मिरची (पानावरील ठिपके) - - सरकोस्पोरा नावाच्या बुरशीमुळे पानावर गोलाकार, लहान डाग दिसून येतात. डागांचा मध्य भाग फिक्कट सफेद आणि कडा गर्द तपकिरी असतात. या रोगाला ‘फ्रॉग आय लिफ स्पॉट’ असेही म्हणतात. रोगाचा प्रादुर्भाव वाढून, पाने पिवळी पडून ती गळतात. पानगळ झाल्यामुळे फळे उघडी पडतात. सौर उष्णतेमुळे फळांवर पांढरे चट्टे पडतात. - अल्टरनेरिया सोलॅनी नावाच्या बुरशीमुळे तपकिरी रंगाचे आकारहीन डाग पानावर दिसतात. या डागामध्ये एकात एक अशी गोलाकार वलये असतात. असे लहान डाग एकमेकात मिसळून मोठे चट्टे होतात. रोगाचा प्रादुर्भाव वाढून पाने पूर्ण होण्याअगोदर करपतात. पानगळ होते. - सरकोस्पोरा व अल्टरनेरिया या रोगाचा प्रादुर्भाव बियाण्यामार्फत होतो. उपाययोजना - लक्षणे दिसताच, (फवारणी प्रति १० लिटर पाणी) मॅन्कोझेब २५ ग्रॅम किंवा कॉपर ऑक्झिक्लोराईड २५ ग्रॅम किंवा क्लोरोथॅलोनील २५ ग्रॅम - मर रोग - बऱ्याच ठिकाणी अति पावसामुळे जमिनीत पाणी साचले आहे. या स्थितीमध्ये झाडांची पाने पिवळे पडून सुकते व वाळते. मर रोगाचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता आहे. उपाय - कॉपर ऑक्झिक्लोराईड २५ ग्रॅम प्रति १० लीटर पाण्यामध्ये मिसळून, या द्रावणाची प्रति झाड ५० मिली. प्रमाणे जिरवण करावी. - टोमॅटो - सध्याच्या पावसाळी वातावरणामुळे लवकर येणारा करपा (पानावर आणि फळांवर) तसेच विविध बुरशींच्या प्रादुर्भावाने टोमॅटो फळावर येणाऱ्या ठिपके या रोगाचे प्रमाण वाढण्याची शक्यता आहे. झाडावरील तसेच जमिनीवर पडलेली रोगग्रस्त पाने, फळे गोळा करून व्यवस्थित जाळून नष्ट करावीत. ती बांधावर अथवा टोमॅटो प्लॉटशेजारी टाकू नये. फळझड आणि उशिरा येणारा करपा - या रोगाच्या नियंत्रणासाठी, (फवारणी प्रति दहा लिटर पाणी) मॅन्कोझेब २५ ग्रॅम किंवा टेब्युकोनॅझोल १० मिलि. किंवा मेटॅलॅक्झिल अधिक मॅन्कोझेब (संयुक्त बुरशीनाशक) २५ ग्रॅम किंवा स्ट्रेप्टोमायसीन* एक ग्रॅम अधिक कॉपर ऑक्झिक्लोराईड २५ ग्रॅम - आवश्यकतेनुसार बुरशीनाशक बदलून पुढील फवारणी करावी. फळ पोखरणाऱ्या अळीचे नियंत्रणासाठी, (फवारणी प्रति दहा लिटर पाणी) सायपरमेथ्रीन (१० ईसी) १० मिलि किंवा इमामेक्टीन बेन्झोएट (२५ डब्ल्यू.डी.जी.) ४ ग्रॅम किंवा क्लोरॲन्ट्रानीलीप्रोल (१८.५ एस.सी.) ३ मिलि. किंवा फ्लुबेन्डिअमाईड (३९ः३५ एस.सी.) ३ मिलि मर रोग - अतिपावसामुळे जमिनीत पाणी साचल्याने झाडांची पाने पिवळी पडून सुकतात व वाळतात. या रोगाचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता आहे. उपाययोजना - कॉपर ऑक्झिक्लोराईड २५ ग्रॅम प्रति १० लिटर पाण्यामध्ये मिसळून प्रति झाडास ५० मिलिप्रमाणे जिरवण करावी. - कांदा - कांदा या पिकावर फुलकिडे व करपा आढळून आल्यास, कार्बोसल्फान (२५ ईसी.) १० मिलि किंवा फिप्रोनील (५ ईसी) १५ मिलि या सोबत मिसळून मॅन्कोझेब २५ ग्रॅम किंवा क्लोरोथॅलोनील २५ ग्रॅम किंवा कॉपर ऑक्झिक्लोराईड २५ ग्रॅम अधिक स्टिकर १० मिलि प्रति १० लिटर पाणी या प्रमाणे फवारणी घ्यावी. टीप - वरील प्रमाण नॅपसॅक पंपासाठीचे आहे. संपर्क - ०२४२६-२४३३४२ (अखिल भारतीय समन्वीत भाजीपाला संशोधन प्रकल्प, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी.)